Als u meer controle wilt hebben over hoe u uw afbeeldingen belicht, denkt u misschien dat u de handmatige modus en alle complexiteiten die daarmee gepaard gaan, moet gebruiken , maar dit is niet waar.
Belichtingscompensatie is een manier om het oordeel van uw camera aan te passen en precies de gewenste resultaten te krijgen.
In deze handleiding wordt uitgelegd hoe belichtingscompensatie werkt en wanneer u deze moet gebruiken.
We zullen ook de meest gestelde vragen beantwoorden van fotografie-beginners over het gebruik van belichtingscompensatie om betere foto’s te maken.
Je staat op het punt te begrijpen waarom zoveel professionele fotografen zelden de handmatige modus gebruiken en in plaats daarvan vertrouwen op belichtingscompensatie.
Dus, laten we beginnen!
Inhoudsopgave
Wat is belichtingscompensatie?
Belichtingscompensatie is een manier om de belichting aan te passen die je camera ‘perfect’ vindt.
Wanneer u fotografeert in Programma, diafragmavoorkeuzemodus (Av of A) of Sluitertijdvoorkeuze (S of Tv), maakt uw camera intelligente berekeningen om erachter te komen welke instellingen u moet gebruiken om de perfecte belichting te krijgen.
Dit proces wordt meting genoemd.
In de programmamodus kijkt de meting naar de variërende hoeveelheid licht die de sensor raakt en zoekt uit welke diafragmawaarde, sluitertijd en ISO vereist zijn om de helderheid gemiddeld te maken bij een specifieke grijstint.
Deze grijstint wordt vaak “middengrijs” of “18% grijs” genoemd en wordt door alle fabrikanten gebruikt als basis voor wat een goede belichting maakt – proberen zo dicht mogelijk bij wat je met je eigen ogen ziet te komen.
Meten is echter niet perfect. Sterke achtergrondverlichting, zoals het maken van portretten met een ondergaande zon erachter, of besneeuwde scènes kunnen de camera verwarren, waardoor uw foto’s te donker worden.
Als gevolg hiervan kunnen uw portretten met achtergrondverlichting eruit zien als silhouetten en kunnen besneeuwde scènes er troebel uitzien.
Dit is waar blootstellingscompensatie nuttig kan zijn.
Belichtingscompensatie stelt u in staat om het oordeel van de camera enigszins te duwen en hem te vertellen dat alles helderder of donkerder wordt.
U kunt belichtingscompensatie gebruiken om de camera te vertellen dat hij een scène moet meten op basis van een grijstint die donkerder of lichter is dan de 18% grijs die normaal zou worden gebruikt.
Wanneer u de belichtingscompensatie verhoogt (bijvoorbeeld +1, +2), worden uw afbeeldingen helderder en worden uw schaduwen opgeheven.
Wanneer u de belichtingscompensatie verlaagt (bijvoorbeeld -1, -2), worden uw afbeeldingen donkerder, waardoor uw hooglichten worden beschermd.
In welke cameramodi werkt belichtingscompensatie?
Belichtingscompensatie kan in bijna elke modus worden gebruikt. Het is handig om te weten hoe belichtingscompensatie varieert in zijn gedrag, afhankelijk van de modus waarin u fotografeert.
Het is het gemakkelijkst om dit uit te leggen door de diafragmavoorkeuzemodus en de sluitertijdvoorkeuzemodus te begrijpen en ons voor te stellen dat we een scène fotograferen waarin het licht niet verandert.
Diafragmavoorkeuzemodus
In de diafragmavoorkeuzemodus stel je je diafragma in en selecteert je camera automatisch een sluitertijd op basis van de helderheid van de scène.
Wanneer u uw belichtingscompensatie met +1 verhoogt om uw foto’s helderder te maken, halveert uw camera de sluitertijd om twee keer zoveel licht binnen te laten.
Als je bijvoorbeeld een diafragma van f/4 en een ISO van 100 hebt gekozen, laten we zeggen dat je meetsysteem automatisch een sluitertijd van 1/500ste van een seconde heeft gekozen.
Als je vervolgens je belichtingscompensatie met +1 verhoogt, verlaagt je camera de sluitertijd naar 1/250e. Dit verdubbelt de hoeveelheid licht die de sensor bereikt.
Als u in plaats daarvan uw belichtingscompensatie op -1 zou instellen, verhoogt uw meetsysteem de sluitertijd tot 1/1000e. Dit halveert de hoeveelheid licht die de sensor bereikt.
Sluitertijdvoorkeuzemodus
In de sluitertijdvoorkeuzemodus stelt u uw sluitertijd en uw meetsysteem inm selecteert automatisch een diafragma op basis van de helderheid van de scène.
Net als voorheen zal het verhogen van de belichtingscompensatie naar +1 uw foto’s helderder maken, maar deze keer zal de camera de grootte van het diafragma verdubbelen om twee keer zoveel licht binnen te laten.
Als je bijvoorbeeld een sluitertijd van 1/500e en een ISO van 100 hebt gekozen, laten we zeggen dat je meetsysteem automatisch een diafragma van f/5.6 heeft gekozen.
Als je vervolgens je belichtingscompensatie met +1 verhoogt, verdubbelt je camera de grootte van het diafragma door het te openen tot f / 4.
Omgekeerd zou het verlagen van de belichtingscompensatie door deze in te stellen op -1 ervoor zorgen dat uw camera de grootte van het diafragma halveert door deze te sluiten tot f / 8.
De sluitertijdgrafiek hierboven moet dit helpen verklaren.
Automatische ISO
Het is vermeldenswaard dat je met de meeste moderne camera’s het meetsysteem de ISO automatisch kunt laten instellen, ongeacht de opnamemodus die je gebruikt.
Standaard hebben camera’s de neiging om de ISO zo laag mogelijk te houden om de beste beeldkwaliteit te geven (d.w.z. de minste hoeveelheid ruis).
Om deze reden zorgt het instellen van de belichtingscompensatie ervoor dat de camera de sluitertijd of het diafragma wijzigt voordat deze besluit de ISO te wijzigen.
Programmamodus
Hoe belichtingscompensatie de belichting beïnvloedt bij gebruik van de programmamodus, is afhankelijk van de camera. Misschien merk je dat het altijd je belichting verandert, of je merkt misschien dat het helemaal niets doet.
Op sommige camera’s werkt belichtingscompensatie alleen in de programmamodus als u geen automatische ISO gebruikt.
Handmatige modus
Omdat u de variabelen zelf instelt, doet belichtingscompensatie niets met uw afbeelding als u deze probeert te wijzigen tijdens het fotograferen in de handmatige modus.
Als u zich echter in de handmatige modus bevindt en u auto-ISO selecteert, zal belichtingscompensatie de ISO variëren om verschillende belichtingen te geven.
Hoe stel je belichtingscompensatie in de handmatige modus in?
In de handmatige modus kies je de sluitertijd, het diafragma en de ISO. Omdat er geen variabele is die de camera automatisch instelt, hebben wijzigingen in belichtingscompensatie geen effect.
Er is echter een uitzondering.
Enigszins verwarrend is dat de handmatige modus op de meeste digitale camera’s u nog steeds de mogelijkheid biedt om de ISO op Auto in te stellen. Dit betekent dat de camera nu de juiste belichting berekent en de ISO daarop aanpast.
Als gevolg hiervan heeft belichtingscompensatie een effect in de handmatige modus als uw ISO is ingesteld op Automatisch.
Als u de belichtingscompensatie verhoogt naar +1, verdubbelt de camera de ISO, waardoor een helderder beeld ontstaat.
Als u de belichtingscompensatie verlaagt naar -1, halveert de camera de ISO, waardoor een donkerder beeld ontstaat.
Hoe wordt blootstellingscompensatie gemeten?
Blootstellingscompensatie wordt gemeten in relatie tot de blootstellingswaarde, soms “stops” genoemd en vaak verdeeld in derden.
Belichtingswaarde is een schaal die de hoeveelheid licht meet die de sensor van uw camera raakt. Begrijpen hoe het werkt is niet enorm belangrijk, dus maak je niet te veel zorgen!
Qua Belichtingscompensatie is de belichting die je camera “normaal” vindt altijd 0 (nul) en bij de meeste camera’s kun je dit dan aanpassen met stappen van 1/3 stop, meestal tot maximaal 3 stops.
Wanneer moet u de belichtingscompensatie aanpassen?
U moet belichtingscompensatie gebruiken in situaties waarin u zich realiseert dat uw camera niet de beste beslissingen neemt om u de juiste belichting te geven.
Natuurlijk is de “juiste” blootstelling een persoonlijk oordeel! Misschien neem je een creatieve beslissing om te over- of onderbelichten, of weet je misschien dat je camera voor de gek wordt gehouden en dat je het moet corrigeren.
Hoe briljant moderne camera’s ook zijn, ze kunnen nog steeds worstelen met besneeuwde scènes, waardoor foto’s er een beetje saaier uitzien dan in werkelijkheid.
Dit gebeurt omdat een camera zal proberen om veel van de sneeuw te gemiddelden, zodat deze overeenkomt met de eerder genoemde 18% grijs.
Als u op weg bent naar een dag fotograferen in de sneeuw, wilt u misschien uw belichtingscompensatie instellen op +1 om hiermee rekening te houden.
Misschien merk je dat iets soortgelijks gebeurt wanneer je iemand fotografeert die met zijn rug tegen een witte muur staat. De camera zal vaak denken dat de witte muur erg licht is en kiezen daardoor voor een belichting die te donker is.
Het verhogen van de Belichtingscompensatie kan dit corrigeren.
Camera’s kunnen ook worstelen met onderwerpen met sterk tegenlicht. Als je bijvoorbeeld een portret maakt van iemand die met zijn rug naar de ondergaande zon staat, you zou kunnen vinden dat je een perfect blootgestelde lucht vastlegt terwijl de persoon bijna een silhouet is.
Om dit aan te pakken, kunt u uw belichtingscompensatie verhogen totdat de huid van uw onderwerp normaler wordt in uw foto’s.
Afhankelijk van de modus waarin u fotografeert, kan uw camera de sluitertijd verlagen of het diafragma openen om meer licht uw sensor te laten bereiken.
Op dezelfde manier kun je merken dat je fotografeert in een bos waar de camera heeft besloten dat de boomstammen mooi moeten worden belicht.
Dit betekent echter dat het zonlicht dat door de bladeren naar binnen komt erg helder is en de lucht daardoor volledig wordt weggeblazen.
U kunt besluiten om uw belichtingscompensatie te verlagen, zodat u de helderheid van de lucht kunt vastleggen en wetende dat u de donkere delen van het beeld (d.w.z. uw boomstammen die onderbelicht lijken) kunt opheffen wanneer u de foto later komt bewerken.
In het onderstaande voorbeeld heb ik ervoor gekozen om Belichtingscompensatie te gebruiken om de lucht iets donkerder te maken en mijn hoogtepunten te beschermen. Toen ik de belichtingscompensatie op -1 zette, verdubbelde de camera de sluitertijd om een donkerdere belichting te creëren.
Begrijp uw histogram
Weten wanneer u belichtingscompensatie moet gebruiken, maakt het begrijpen van uw histogram erg belangrijk, vooral als u bedenkt dat het beeld dat u op het LCD-scherm van uw camera ziet soms misleidend kan zijn.
Als u bijvoorbeeld ’s nachts fotografeert, kan het LCD-scherm dat in donkere omstandigheden wordt bekeken, ervoor zorgen dat uw foto’s er veel helderder uitzien dan ze in werkelijkheid zijn.
Als u niet ook uw histogram controleert, kunt u thuiskomen met foto’s die allemaal onderbelicht zijn, ook al zagen ze er prima uit op het LCD-scherm.
Het histogram is daarentegen veel consistenter. Wanneer u het begrijpt, zal een snelle blik u vaak vertellen of u belichtingscompensatie moet gebruiken.
Hoe lees je een histogram op een camera? U weet misschien al dat het histogram dat op de achterkant van uw camera kan worden bekeken, u een grafische weergave geeft van hoe een afbeelding is belicht.
Zwarten en schaduwen verschijnen aan de linkerkant, middentonen bevinden zich in het midden en hooglichten en wit verschijnen aan de rechterkant.
Als een foto onderbelicht is, kan de grafiek tegen de linkerkant van het histogram worden gestapeld.
Alles wat te ver naar links is in die mate dat het niet langer in de grafiek staat, is informatie die verloren gaat en niet kan worden hersteld wanneer u gaat bewerken.
Op een DSLR-camera kunt u het histogram zien bij het bekijken van uw afbeeldingen, meestal door de opties te bladeren als gevolg van het drukken op “Display” of “Info”, afhankelijk van de fabrikant.
Op een spiegelloze camera kunt u niet alleen het histogram bekijken voor het beeld dat u hebt gemaakt, maar ook een live histogram laten zien dat u door uw EVF kunt zien terwijl u uw foto samenstelt.
Op dezelfde manier heeft een overbelichte foto een grafiek die aan de rechterkant is opgestapeld en bent u mogelijk informatie kwijtgeraakt in de hoogtepunten.
Kijk in het bovenstaande voorbeeld hoe de “bergen” in het histogram uit de grafiek lijken te verdwijnen naar links op de onderbelichte foto en naar rechts voor de overbelichte foto.
Als u uw histogram begrijpt, heeft u een beter idee van wanneer u belichtingscompensatie moet gebruiken, omdat u een oordeel kunt vellen over de vraag of een foto correct is belicht.
Als u zich zorgen maakt dat de camera een scène overbelicht (misschien toont uw histogram informatie die uit de rechterkant verdwijnt), kunt u uw belichtingscompensatie verlagen (bijvoorbeeld -1).
Dit kan u helpen om “de hooglichten te beschermen” – d.w.z. voorkomen dat de heldere gebieden van een afbeelding zo wit worden dat u geen details kunt zien, zelfs niet wanneer u de foto gaat bewerken.
Als u zich zorgen maakt dat de camera een scène onderbelicht (het histogram toont informatie die verloren gaat aan de linkerkant van de grafiek), kunt u uw belichtingscompensatie verhogen (bijvoorbeeld +1). Dit zal helpen om te voorkomen dat informatie in de schaduw verloren gaat.
Weten hoeveel flexibiliteit je hebt op basis van je histogram komt door ervaring met fotograferen en het gebruik van belichtingscompensatie.
U zult snel leren hoeveel u schaduwen kunt opheffen of hooglichten kunt herstellen wanneer u uw foto’s bewerkt.
Dit zal op zijn beurt uw besluitvorming informeren wanneer u aan het fotograferen bent, waardoor u een goed idee krijgt van wanneer u belichtingscompensatie moet gebruiken.
Hoe stel je belichtingscompensatie in?
Hoe u uw belichtingscompensatie wijzigt, is afhankelijk van uw camera. Of je nu Canon, Nikon, Sony of een ander merk fotografeert, hebben grotere camera’s vaak een dikke wijzerplaat die een ontwerpkeuze is die is overgenomen van filmcamera’s.
Deze wijzerplaten zijn sneller en mooier in gebruik, maar het is heel gemakkelijk om uw belichtingscompensatie in te stellen en vervolgens te vergeten deze weer terug te veranderen!
Kleinere en goedkopere camera’s hebben vaak een knop met plus- en minteken in een vakje dat je ingedrukt moet houden tijdens het draaien aan een scrollwiel.
De knop wordt anders geplaatst, afhankelijk van uw camera en fabrikant – hier leest u hoe u belichtingscompensatie instelt op Canon-instapcamera’s en hier leest u hoe u dit op een Nikon-camera kunt doen.
Op de bovenstaande foto is de belichtingscompensatieknop weergegeven op een Sony spiegelloze camera, terwijl in de onderstaande afbeeldingen de knop op een Canon DSLR staat.
Wanneer u deze knop ingedrukt houdt, worden de wijzigingen weergegeven op het display aan de achterkant van de camera (of bovenop, als uw camera er een heeft) op een schaal die loopt van -3 tot +3.
U ziet een kleine stip die onder de schaal rondschuift terwijl u aan het scrollwiel draait en het onderstaande voorbeeld laat zien dat de belichtingscompensatie is ingesteld op +1:
Meestal zie je deze schaal ook als je door de zoeker van je DSLR of spiegelloze camera kijkt.
Als u uw belichtingscompensatie wijzigt, probeer er dan altijd aan te denken om deze terug te veranderen, omdat het gemakkelijk is om te vergeten.
Laatste woorden
Belichtingscompensatie is een snelle manier om controle te krijgen over uw blootstelling.
Je zou kunnen aannemen dat professionele fotografen allemaal de handmatige modus gebruiken, waarbij elke belichtingswaarde door intuïtie wordt aangepast.
De realiteit is dat talloze ervaren fotografen de diafragmavoorkeuzemodus of de sluitertijdvoorkeuzemodus gebruiken en vervolgens belichtingscompensatie gebruiken om hun camera te overschrijven wanneer ze denken dat deze de verkeerde beslissing neemt.
Als u leert hoe u belichtingscompensatie kunt gebruiken, kunt u schaduwen opheffen en hooglichten beschermen op die momenten dat de camera niet slim genoeg is om te begrijpen hoe u wilt dat uw foto’s worden belicht.
Zodra je je hoofd rond meten en histogrammen hebt, wordt het gebruik van Exposure Compensation een tweede natuur.
Hopelijk is deze gids nuttig geweest en als je vragen of aanvullende gedachten hebt, laat dan hieronder een reactie achter. Veel fotografeerplezier!
Bekijk deze 8 essentiële tools om je te helpen slagen als professionele fotograaf.
Inclusief tijdelijke kortingen.
Lees hier meer